Jusèp Loís Sans, autor a La Mañana

02
febr.

Patsuezo en Tsaciana

Jusèp Loís Sans / 10 mesos
0
5 min read

Apassionat, coma sò, per occitan e pera sua situacion especiau en Catalonha, tostemp m’an interessat, situacions parallèles que se produïssen en d’auti endrets. Un d’aguesti enclaus lingüistics, ei en Bierzo, en parçan nomentat Valle de Laciana (Tsaciana). En Leon era conservacion, era promocion, der asturleonés ei inconstanta, desordenada e poderíem díder qu’ei practicament inexistenta. Però […]

26
gen.

Ò hideputa brigand, be n’ès de desagraït!

Jusèp Loís Sans / 10 mesos
0
5 min read

Eth Quishòt ei era òbra classica per excelléncia dera lengua espanhòla. Eth personatge a es qualitats der espanhòl; ei portador dera anma espanhòla. Ei plan per aguest motiu que quauqu’uns des que les comenti que s’a traduït ar occitan, non exprèssen cap de tipe de satisfaccion e manifèsten ua cèrta contrarietat. Era lengua espanhòla, pes […]

19
gen.

Parlam damb Albert Alcaine e era solidaritat per aranés

Jusèp Loís Sans / 11 mesos
0
5 min read

Albert Alcaine, vesin de Lhèida, hè ueit ans que metec en marcha un projècte entara potenciacion dera lengua pròpia d’Aran. Coneishec era Val d’Aran, s’enamorèc deth territòri, dera montanha e dera lengua e volec testimoniar aguest apassionament damb un compromís, e atau neishec er Institut Aranés, qu’a viatges ei confonut damb er Institut d’Estudis Aranesi, […]

12
gen.

Lengua, musica, Nadau e Rousseau

Jusèp Loís Sans / 11 mesos
0
5 min read

Eth temps de Nadau ei fòrça avient entà apropar-se ara musica, entà júnher era musica ara lengua e ara anma. Rebrembe J.J. Rousseau en Ensai sus er origen des lengües que segontes Estrabon “antigament parlar e cantar ère lo de madeish”. Enguan è podut víuer tres experiéncies gratificantes, satisfactòries, d’esperit de Nadau, ath cant dera […]

05
gen.

Cent ‘Cimalhs’

Jusèp Loís Sans / 11 mesos
0
5 min read

Comencè damb aguest article setmanau eth 5 de hereuèr de 2023, e aguest ja ei eth numèro cent un. E en realitat siguec en 1985, enguan hè quaranta ans, que comencè damb un article setmanau, en occitan, en LA MAÑANA. Era recerca, en archius, de Joana Borràs, m’ajudèc a recuperar aqueri prumèrs articles. Damb cent […]

29
des.

Quate inquietuds de finau d’an

Jusèp Loís Sans / 11 mesos
0
5 min read

PRUMÈRA Qu’eth nau prumèr ministre de França, François Bayrou, de raïtzes occitanes, alcalde de Pau, qu’en 2012 diguec en un miting ena campanha entara Presidéncia dera Republica, en Tolosa, aquerò que “ei fenit lo temps de la vergonha e que comence lo temps de la fiertat, qu’èm occitans… e qu’auem de continuar a parlar era […]

22
des.

Pachi, era generositat per occitan

Jusèp Loís Sans / 11 mesos
0
5 min read

Pachi ei deth País Basc; non a estat jamès ena Val d’Aran però a un excellent domini der aranés formau e un bon coneishement dera lengua orau: “Liegi tot lo que pogui entà mantier eth contacte damb era lengua d’Aran. Non è ocasión de parlar damb arrés e alavetz sagi de parlar damb jo madeish, […]

15
des.

Era rigor

Jusèp Loís Sans / 12 mesos
0
5 min read

Es passats 26 e 28 de noveme dus actes importants merquèren era orientacion ena rigor en matèria d’identitat dera Val d’Aran. Ditz eth Diccionari der aranés (IEA-AALO) qu’era rigor ei “1. Era duretat o era severitat excesiva. 2. Era exactitud en un grad naut”. Eth dia 26 i auec era presentacion ena Acadèmia aranesa dera […]

08
des.

Discrepàncies lingüistiques (II)

Jusèp Loís Sans / 12 mesos
0
5 min read

Es discrepàncies en qüestions de lengua non son contraproduentes, tostemp que se fonamenten en ua reflexion e en un debat seriós e que non ataquen era esséncia dera lengua. En occitan es discrepàncies son multiples, e tanben ena sua varianta aranesa. E açò non ei ua justificacion de toti aqueri que cometen faltes d’ortografia, que, […]

01
des.

Discrepàncies lingüistiques (I)

Jusèp Loís Sans / 12 mesos
0
5 min read

M’an arturat peth carrèr entà hèr-me era reflexion que i a un excés de diferéncies lingüistiques entre es diuèrsi collectius qu’empleguen er occitan-aranés e qu’açò ei contraproduent entara lengua. N’i a qu’ac exprèssen damb un sentit de tremendisme, d’acabament, de transgression… però non coneishi ad arres qu’age abandonat era lengua per aguestes diferéncies e coneishi […]